共找到2條詞條名為阿姆哈拉語的結果 展開

阿姆哈拉語

阿姆哈拉語

阿姆哈拉語是衣索比亞的官方語言。屬阿非羅-亞細亞語系閃語族。

阿姆哈拉語(Amharic language)原先分佈於衣索比亞阿姆哈拉地區,故此得名,現分佈於衣索比亞中部、南部地區。使用人口約2200萬。跟阿非羅-亞細亞語系諸語言的早期階段相比較,阿姆哈拉語的幾種方言之間區別不大。阿姆哈拉語喪失了大部分喉音,名詞格的變化也已經消失。動詞中的母音有兩類:一是完全母音,另一是簡化母音。阿姆哈拉語採用音節文字(見阿姆哈拉文)。

基本介紹


阿姆哈拉語
阿姆哈拉語
阿姆哈拉語(አማርኛ)為閃語的一種,是衣索比亞的官方語言,主要用於衣索比亞的中北部,但在該國其它地區也使用。在衣索比亞以外,阿姆哈拉語亦有270萬的使用者(尤其是分佈在埃及、以色列、及瑞典等國)。它的書寫語是用一種稱為“斐德”(fidel)的字母,或稱"阿布基得字母"(abugida)。此種字母來自於已不在市面流通的吉茲語(吉茲語只用於衣索比亞的正教儀式,或此地的猶太人社區在進行經文儀軌時所使用)。

發音


阿姆哈拉語
阿姆哈拉語
下列子母音表中的音素大都使用適當的Unicode符號來標示。從下表可看出,阿姆哈拉語在喉音方面大量退化,而齒音這方面卻廣泛的使用。阿姆哈拉語"阿布基得"(子母音合成)字型(亦稱"斐德字母" ፊደል)
由下列字型表中可了解到,有一些音素有兩組的婓德字母如"qaf"、"kaf"、"gäml"、"härm",而在"h"卻有四組,在這些組群中所分出"u"音系列只拼出5個婓德字母。於婓德字母表中,母音是依其引用次序(ä、y、i、a、e、ə、o)來排列,而子音是以其音節種類來分組群順序(請參考上列之子音音素表)。婓德字母構成的方式是由最左邊第一欄上的子音加上最上邊列的母音所合成的,公式如:婓德字母=(子音+母音)。不過你要能夠看到這些婓德字體可能需要外加的阿姆哈拉語字型軟體來配合,這兒提供一種名為(GF Zemen Unicode}的字碼。
不以阿姆哈拉語為母語的人經常被這些看起來複雜又這麼相似的婓德字母所困擾著。不過也不用擔心,阿姆哈拉語類如其它的閃語族系一樣是使用三個子音為字根基礎而來構成單詞的結構。一般嫻熟阿姆哈拉語的人都能夠利用子音在婓德字母群中的文字組合上之突顯特性,而來抓緊文章的主題內容。進一步來看,因為中文的字母型體本身也包含子母音的合成架構,因而使用中文的人對用以子母音合成之婓德字母來拼寫的阿姆哈拉語是比較容易理解的。另從音素組合表的角度而言,阿姆哈拉語的斐德字母表倒是類同於日文五十音等系列字母表。

現代版本


為了配合手機的簡訊傳送,在2004年由衣索比亞及美國的語言學家及科技人員,並和加州大學教授的共同參與之下,已將總數為345個的婓德字母簡縮為210個,再將210個字母歸類為28個基礎拼音字母。如此的發展之下,阿姆哈拉語已可配合手機來傳簡訊,進而衣索比亞的通訊也快速地跨入21世紀。
阿姆哈拉語例文

教學發展


2013年9月,北京外國語大學新增設衣索比亞的官方語言阿姆哈拉語的課程。北外校長韓震在2013年9月表示,北外非洲語言與文化研究中心將整合北外非洲研究的學術資源,進一步完善北外區域研究的學科布局,擴大北外同非洲國家高校的交流與合作。北外亞非學員上世紀60年代初就開始了非洲本土語言斯瓦希里語豪薩語的教學和研究,2013年9月份,增設衣索比亞的官方語言阿姆哈拉語,今後還將逐步擴大非洲語種的數量,並將形成以非洲語言與文化為切入點的非洲研究特色。

日常用語


英語阿姆哈拉語
Welcome
እንኳን ደህና መጣህ።
(ənkwan dähna mäṭṭah) m
እንኳን ደህና መጣሽ።
(ənkwan dähna mäṭṭaš) f
Hello (General greeting)
ሰላም።(sälam) [peace] - inf
ታዲያስ። (tadyass) - inf [how is it?] - inf
ጤና ይስጥልኝ። (ṭenaisṭəlləň) >frm
[may he (God) give you health on my behalf]
How are you?
እንደምን አለህ፧
(əndämən alläh?) >m
እንደምን አለሽ፧
(əndämən alläš?) >f
እንደምን አላችሁ፧
(əndämən allaččhu?) - pl
Reply to 'How are you?'ደህና ነኝ። (dähna näň)
Long time no see
ረጂም ጊዜ ከተለያየን።
(räǧǧim gize kätäläyayän)
What's your name?
ስምህ ማን ነው፧(səməh man näw?) >m
ስምሽ ማን ነው፧(səməš man näw?) >f
የእርስዎ ስም ማን ነው፧(yärswo səm man näw?) frm
My name is ...
የኔ ስም... ነው(yäne səm ... näw)
ስሜ ... ነው። (səme ... näw)
Where are you from?
ከየት ነህ፧ (käyät näh?) >m
ከየት ነሽ፧ (käyät näš?) >f
ከየት ኖት፧ (käyät not?) frm
አንተ ከየት ነህ፧ (antä käyät näh?) >m
አንቺ ከየት ነሽ፧ (anchi käyät näš?) >f
እርስዎ ከየት ኖት፧(ərswo käyät not?) frm
I'm from ...
እኔ ከ ... ነኝ።(əne kä ... näň)
ከ ... ነኝ። (kä ... näň)
Pleased to meet you
ስለተዋወቅን ደስ ብሎኛል
(səlätäwawäqən däs bəloňňall)
Good morning
(Morning greeting)
እንደምን አደርክ? (əndämən addärk?) >m
እንደምን አደርሽ? (əndämən addärš?) >f
አንደምን አደሩ?(əndämən addäru?) frm
[how did you pass the night?]
Good afternoon
(Afternoon greeting)
እንደምን ዋልክ? (i'ndemin walik?) - m
እንደምን ዋልሽ? (i'ndemin walish?) - f
አንደምን ዋሉ(i'ndemin walu) - frm
[how did you spend the day?]
Good evening
(Evening greeting)
አንደምን አመሸህ?
(əndämən amäššäh?) >m
ምሽቱን እንዴት አሳለፍከው?
(məššətun əndet asalläfkäw?) >m
አንደምን አመሸሽ?
(əndämən amäššäš?) >f
ምሽቱን እንዴት አሳለፍሽው?
(məššətun əndet asalläfšəw?) >f
አንደምን አመሹ?
(əndämən amäššu?) frm
[how did you spend the evening?]
Good night
ደህና እደር (dähna där) >m
ደህና እደሪ (dähna däri) >f
ደህና እደሩ (dähna däru) frm/pl
Goodbye
(Parting phrases)
ቻው (chaw) - inf
ደህና ሁን (dähna hun) - m
ደህና ሁኚ (dähna hunyi) - f
ደህና ሁኑ (dähna hunu) - pl
Good luck!መልካም እድል (mälkam əddəl) - inf
Cheers! Good Health!
(Toasts used when drinking)
ለጤናችን (läṭenaččən)
ለፍቅራችን (läfəqraččən)
ለጓደኛነታችን (lägwadäňňannätaččən)
Have a nice day
መልካም ቀን።
(mälkam qän)
መልካም ቀን ይሁንልህ።
(mälkam qän yəhunəlləh) >m
መልካም ቀን ይሁንልሽ።
(mälkam qän yəhunəlləš) >f
መልካም ቀን ይሁንላችሁ።
(mälkam qän yəhunəllaččhu) - pl
Bon appetit /
Have a nice meal
ብላ (bəla) -eat!>m
ብዪ (biy) -eat!>f
ብሉ (bəlu) -eat!- pl
መልካም ምግብ (mälkam məgəb) -good feasting
Bon voyage /
Have a good journey
መልካም ጉዞ። (mälkam guzo)
መልካም ጉዞ ይሁንልህ። (mälkam guzo yəhunəlləh) >m
መልካም ጉዞ ይሁንልሽ። (mälkam guzo yəhunəlləš) >f
መልካም ጉዞ ይሁንላችሁ። (mälkam guzo yəhunəllaččhu) - pl
I understandገባኝ (gäbbaň) -it entered me
I don't understandአልገባኝም(algäbbaňem) -it didn't enter me
I don't knowአላውቅም (alawqəm)
Please speak more slowly
እባክህ ቀስ ብለህ ተናገር።
(əbakəh qässə bəlläh tänagär) >m
እባክሽ ቀስ ብለሽ ተናገሪ።
(əbakəš qässə bəlläš tänagäri) >f
እባካችሁ ቀስ ብላችሁ ተናገሩ።
(əbakaččhu qässə bəlläččhu tänagäru) pl
እባክዎ ቀስ ብለው ይናገሩ።
(ebakwo qäs beläw yenagäru) - frm
Please say that again
እባክህ ቀስ ብለህ ተናገር።
(əbakəh qässə bəlläh tänagär) >m
እባክሽ ቀስ ብለሽ ተናገሪ።
(əbakəš qässə bəlläš tänagäri) >f
እባካችሁ ቀስ ብላችሁ ተናገሩ።
(əbakaččhu qässə bəlläččhu tänagäru) pl
እባክዎ ቀስ ብለው ይናገሩ።
(ebakwo qäs beläw yenagäru) - frm
Please write it down
እባካችሁ ያላችሁትን ድገሙልኝ።
(ebakaččhu yalaččhuten degämulleñ) - pl
እባክዎ ያሉትን ይድገሙልኝ።
(ebakwo yaluten yedegämulleñ) - frm
Do you speakAmharic?
አማርኛ ትችላለህ? (amariňňa təčəlalläh) >m
አማርኛ ትችያለሽ? (amariňňa təčiyalläš) >f
አማርኛ ትችላላችሁ? (amariňňa təčəlallaččhu) pl
Yes, a little
(reply to 'Do you speak ...?')
አዎ፣ ትንሽ (aw tənəš)
How do you say ... inAmharic?
እንዴት ነው … በአማርኛ የምለው?
(endiet näw … bä’amareñña yämmeläw)
… በአማርኛ ምን ይባላል?)
(… bä’amareñña men yebbalal)
Excuse meይቅርታ(yəqərta) -forgivness
How much is this?ስንት ነው ዋጋው፧(sənttə näw wagaw?)
Sorryአዝናለሁ (azənallähw)-I am sorrowful
Please
እባክህ(əbakəh) - m
እባክሽ(əbakəš) - f
እባክዎን(əbakown) - frm -I beg of you
Thank you
አመሰግናለሁ
(amäsäggänallähw) -I praise you
በጣም አመሰግናለሁን
(bäṭam amäsäggänallähun)
Reply to thank you
ምንም አይደለም
(mənəm aydälläm) -it is nothing
ችግር የለም
(čəggər yälläm) -there is no problem
Where's the toilet?
ሽንት ቤት የት ነው?
(šəntə bet yätə näw) - inf
መጸዳጃ ክፍል የት ነዉ?
(mäs'ädaǧǧa kəfl yätə näw) - frm
This gentleman will pay for everything
ለሁሉም ይህ ሰዉየ ይከፍላል።
(lähulum yəh säwye yəkäflall)
This lady will pay for everything
ለሁሉም ይህች ሴትዮ ትከፍላለች።
(lähulum yəč setyo təkäflalläč)
Would you like to dance with me?
ከኔ ጋር መደነስ ትፈልጋለህ።
(käne gar mädänäs təfälləgalläh?) >m
ከኔ ጋር መደነስ ትፈልጊያለሽ።
(käne gar mädänäs təfälləgiyalläš?) >f
I like you (as a friend)
እወድሀለሁ። (əwäddəhallähw) >m
እወድሻለሁ። (əwäddəšallähw) >f
I love you
አፈቅርሻለሁ። (əfäqrəšallähw) >m
አፈቅርሀለሁ። (əfäqrəhallähw) >f
Get well soon
ምህረቱን ያምጣልህ። (məhərätun yamṭalləh) >m
ምህረቱን ያምጣልሽ። (məhərätun yamṭalləš) >f
(may his (God's) mercy come for you)
Go away!
ሂድ! (hid) >m
ሂጂ! (hiǧǧi) >f
ሂዱ! (hidu) - pl
Leave me alone!
ለቀቅ አርገኝ። (läqäq arrəgäň) >m
 ለቀቅ አርጊኝ። (läqäq arrəgiň) >f
Help!
እርዳኝ (ərdaň!) >m
እርጂኝ (ərǧǧiň!) >f
እርዱኝ (ərduň!) - pl
Fire!እሳት (əsat!)
Stop!
ቁም! (qum) >m
ቁሚ! (qumi) >f
Call the police!
ፖሊስ ጥራ። (polis ṭərra!) >m
ፖሊስ ጥሪ ። (polis ṭərri!) >f
ፖሊስ ጥሩ ። (polis ṭərru!) - pl
Christmas and New Year greetings
እንኳን አደረሰህ (ənkwan adärräsäh) >m
እንኳን አደረሰሽ (ənkwan adärräsäš) >f
እንኳን አደረሱ (ənkwan adärräsu) - frm
እንኳን አደረሳችሁ (ənkwan adärräsaččhu) - pl
[even you have ushered in (the holiday)!]
እንኳን አብረው አደረሰን (ənkwan abräw adärräsän)
[reply - even we have ushered in together!]
Easter greetingsመልካም ፋሲካ (mälkam fasika)
Birthday greetingsመልከም ልደት (mälkam lədät)
One language is never enough
አንድ ቋንቋ ብቻ በቂ አይደለም
(and qwanqa bəča bäqi aydälläm)
My hovercraft is full of eels
Why this phrase?
የኔ ማንዣበቢያ መኪና በዓሣዎች ተሞልቷል
(yäne manžabäbia mäkina bä'asawoch tämoltwal) - ["fish"]
የኔ ማንዣበቢያ መኪና በእባቦች ተሞልቷል
(yäne manžabäbia mäkina bä'əbaboch tämoltwal) - ["snakes"]
(there is no word for eels in Amharic)